Afgelopen zomer lanceerde Geldfit het project: Cultureel vertaald. Hiermee maken ze financiële hulp toegankelijker voor mensen met een andere primaire taal dan Nederlands. Websitepagina’s en artikelen zijn nu beschikbaar in zes talen: Engels, Pools, Bulgaars, Roemeens, Arabisch en Papiamentu. AVS-partners SMN en Ocan werkten mee aan de vertaling. Wij spraken met Driss Kaamouchi, procesondersteuner bij SMN, en Cynthia Ortega-Martijn, staf manager bij Ocan, over dit project.
Cultureel vertalen
De websitepagina’s en artikelen zijn niet alleen vertaald, maar zijn ook aangepast aan de cultuur. Dit betekent dat bij zowel de toon, de bewoording en de context rekening is gehouden met de culturele aspecten en belevingswereld van verschillende gemeenschappen.
“Binnen de Marokkaanse gemeenschap zien we veel informele schulden. Om dit aan te pakken mag de hulpverlening menselijker, persoonlijker en minder bureaucratisch,” vertelt Driss. Taal is hierbij heel belangrijk. “We hebben bij de vertaling bewust gekeken naar de Arabische context, vanuit religie en cultuur. En naar bepaalde gevoeligheid en associaties. Wat zegt bepaalde bewoording voor deze doelgroep? Welke associaties hebben mensen hierbij? De directe Nederlandse taal kan heel anders overkomen, of mensen zelfs afschrikken.”
Kleine veranderingen maken een groot verschil
Cynthia ziet dagelijks hoe belangrijk het is om taal en context goed te plaatsen. Bijvoorbeeld bij informatie over toeslagen. “We zien vaak dat mensen veranderingen niet op tijd doorgeven, waardoor ze in de problemen raken,” vertelt ze. “In onze vertaling gebruiken we nu het Papiamentse woord ‘den peliger’. Dat betekent dat je echt in gevaar komt. In plaats van de letterlijke vertaling van risico. Dat klinkt in onze cultuur minder dringend, waardoor mensen niet beseffen hoe belangrijk het is om veranderingen op tijd door te geven.”
Ook Driss ervaart hoe groot de impact van één woord kan zijn. “Ik gaf laatst iemand de nieuwe, vertaalde informatie mee. Doordat het woord informeel hier in het Arabisch was vertaald, begreep hij het ineens. Hij zei: ‘Oh, dát bedoelen ze!’. Het laat zien dat de juiste woorden echt verschil maken,” vertelt Driss.
Cynthia voegt toe: “Soms kiezen we er ook voor om een begrip juist niet te vertalen voor de herkenbaarheid. Papiaments is een jonge taal die nog in ontwikkeling is, de woordenschat is nog niet heel uitgebreid. Bijvoorbeeld bij de woorden huurtoeslag of kinderopvangtoeslag. De Papiamentse vertaling daarvan is niet herkenbaar voor iedereen. Dan gebruiken we het Nederlandse begrip met een uitleg in het Papiaments erbij.”
In de praktijk
De vertaalde informatie blijkt in de praktijk heel waardevol. Lokale coördinatoren gebruiken de pagina’s actief bij gesprekken, bijvoorbeeld tijdens de potjes-check. “Ze zitten dan al op de website van Geldfit en houden de vertaalde pagina’s ernaast om dingen beter uit te leggen,” vertelt Cynthia. “Dat helpt enorm bij mensen die het Nederlands minder goed begrijpen.”
Ook Driss merkt het effect: “Vooral het woordenboek was heel handig. We hebben het zelfs gedrukt en uitgedeeld, en nemen het mee naar voorlichtingen. De behoefte is enorm aanwezig bij onze ambassadeurs.” Binnen de Marokkaanse gemeenschap valt Driss vooral de herkenning op. “Voor de eerste keer zagen mensen een Arabische tekst over schulden. Dat gaf meteen verbinding en contact. Mensen gingen het lezen en begonnen vragen te stellen.”
Toekomst
Voor Cynthia en Driss is het duidelijk dat het project nog maar een begin is. “De pagina’s zijn bedoeld om mensen te triggeren om hulp te zoeken. Dat zij ons sneller weten te vinden,” zegt Cynthia. Driss kijkt vooruit naar de verdere samenwerking: “Er is behoefte aan meer materiaal, meer vertalingen, meer samenwerking. Met de juiste woorden en aanpak ontstaat er ruimte om over geld te praten – in elke taal. Dat is de kracht van culturele vertaling.”