We zijn in gesprek met Latifa Souidi, Armoederegisseur bij Welzijn Baarn en Jaap Kuipers, schuldhulpvrijwilliger bij Welzijn Baarn en interim bestuurslid van Schuldhulpmaatje Baarn.Latifa en Jaap al werken op diverse manieren samen. Tijd voor een gesprek met hen.
Als armoederegisseur vormt Latifa de schakel tussen de inwoners en instanties in Baarn. Latifa: ‘Ik doe mijn werk outreachend, ik ga naar mensen en vindplaatsen toe. Ik vind het belangrijk om naast de mensen met problemen te staan. Ik werk sinds 2009 bij Welzijn Baarn, sinds 2017 in het project als armoederegisseur. In de laatste twee jaren heb ik gezien dat de schuldenproblematiek complexer wordt. Vrijwilligers zijn soms niet voldoende toegerust voor die complexe vragen. We hebben echt behoefte aan getrainde vrijwilligers die mensen kunnen ondersteunen met hun thuisadministratie. Mensen die zich aanmelden als algemeen vrijwilliger bij Welzijn Baarn weten soms niet goed wat erbij komt kijken.’
Contact met SchuldHulpMaatje
Via de media en een congres kwam Latifa Schuldhulpmaatje Nederland op het spoor: ‘Juist bij Schuldhulpmaatje is het voor de nieuwe vrijwilligers heel duidelijk wat de bedoeling is: je gaat mensen met schulden helpen. Dat vraagt om bepaalde deskundigheid. Ik heb in 2019 contact opgenomen met Trudy van Schuldhulpmaatje om te vragen: “Is het mogelijk dat jullie starten met een afdeling in Baarn?” Ze geven hun nieuwe vrijwilligers een goede opleiding, zijn sterk in het bieden van heldere informatie online. En we werkten al samen met kerken. Baarn is een gemeente met heel korte lijnen.’
Romantisch beeld
Jaap neemt het woord over: ‘Ik ben de thuisadministratie gaan doen van mijn ouders, ze waren op leeftijd gekomen en hadden ondersteuning nodig. Na hun overlijden ben ik in 2016 ook anderen gaan helpen. In de bibliotheek zag ik een folder van Humanitas – die had toentertijd geen afdeling in Baarn. Zo ben ik terecht gekomen bij Welzijn Baarn. Ik had aanvankelijk een romantisch beeld van het vrijwilligerswerk: “Je gaat ouderen bezoeken en helpen met het ordenen van hun papieren. Drinkt samen een kopje koffie en maakt een praatje.” Na de basisopleiding kwam de eerste koppeling tot stand. Er ging een nieuwe wereld voor me open.’
Confronterend
Jaap licht toe: ‘Ik heb zelf altijd gewerkt, leid een ‘rustig leven’: alles was wel op orde. Via de hulpvragen kwam ik in contact met mensen die de grip op hun leven verloren waren. Dat was confronterend. Het wende wel. Wat helpt, is de sfeer bij Welzijn Baarn: die is plezierig, er is goed contact met de andere Maatjes en coördinatoren. We komen bij elkaar voor collegiaal overleg. En soms is er een casus die je uit je slaap houdt. Je neemt het mee naar huis: “Hoe kan dit beter?”
‘Waar is de armoede?’
Voor Jaap aan de slag ging bij Welzijn Baarn was hij vrijwilliger in de kerk, in de diaconie – het ‘maatschappelijk werk’ van de kerk. ‘We vroegen ons weleens af: “Waar is de armoede?” Je kan als kerklid zomaar wat wereldvreemd zijn wat armoede betreft. Schuldhulp is een mooie manier voor kerken om maatschappelijk actief te worden.’
Jaap vervolgt: ‘Op een landelijke themadag kwam onze diaconie in contact met Schuldhulpmaatje. Daarna kwam het voorstel om een afdeling op te starten in Baarn. Daar had ik mijn bedenkingen bij. Je moet niet gaan concurreren en werk gaan doen dat al gebeurt door Welzijn Baarn. Toen bleek dat Welzijn Baarn juist zelf contact had gelegd met Schuldhulpmaatje. Dat veranderde de zaak voor mij. Ik ben nu tijdelijk bestuurslid, tot het team op sterkte is.’
Verantwoordelijk voor schuldhulpvrijwilligers
‘Schulden zijn een maatschappelijk probleem,’ stelt Latifa. ‘We zijn gezamenlijk verantwoordelijk. Het is belangrijk dat we de krachten bundelen, dat de lijnen kort zijn. We zijn er voor iedereen, ongeacht je achtergrond. We laten de inwoners niet aan hun lot over.’
Jaap reageert daarop: ‘We blijven wel alert in ons gesprek met de gemeente. Kerken moeten niet het werk gaan doen wat de overheid of gemeente eigenlijk zou moeten doen. Het risico bestaat dat ze moeten bezuinigen en het werk dan doorschuiven naar vrijwilligers.’
Goede werkverdeling
Latifa valt hem bij: ‘Welzijn Baarn voelt zich ook verantwoordelijk voor de vrijwilligers, we moeten goed bewaken dat vrijwilligers niet het werk overnemen van beroepskrachten. Het is mijn taak als netwerker om in de gaten te houden dat de werkverdeling goed verloopt. We gaan Schuldhulpmaatje Baarn helpen met het werven van vrijwilligers. Het is simpel: zonder vrijwilligers gaat het niet.’
Aanbellen
Ze komen in Baarn allerlei financiële problemen tegen. Latifa vertelt: ‘Het is heel divers: er zijn mensen met enorme problemen, die geen ander oplossing zien dan hun eigen huis verkopen. Er is verslaving, psychiatrische problemen. Er speelt altijd meer, het zijn nooit alleen maar schulden. Vroegsignalering is een aandachtspunt. Ik ga erop af, bel aan en ga met mensen in gesprek. Ik ben jarenlang wijkwerker geweest. Voor veel mensen ben ik een bekend gezicht. Dat kan helpen. Ik ben nog nooit weggejaagd als ik met iemand in gesprek ga die een betalingsachterstand heeft bij de zorgverzekering of huur. Die persoonlijke benadering werkt.’
Eerste stappen gezet
Samen zijn Latifa en Jaap het erover eens: Trudy vanuit de landelijke organisatie is plezierig en professioneel aan de slag gegaan als bouwer van de lokale afdeling. Ze kijken terug op een geslaagde informatiebijeenkomst met potentiële vrijwilligers. Samen gaan ze nog afstemmen over een prettige werkwijze en taakverdeling. De eerste stappen zijn gezet.